Zmiany klimatu mogą mieć wpływ na osiągnięcie celów Ramowej Dyrektywy Wodnej
RDW zakłada osiągnięcie dobrego stanu wód w UE do roku 2015. Dyrektywa formułuje ramy dla zarządzania i gospodarowania wodą w oparciu o zasadę zintegrowanego zarządzania obszarami dorzecza. Potencjalne, bezpośrednie i pośrednie oddziaływanie zmian klimatu na ekosystemy wód słodkich nie są dokładnie poznane i - jak dotąd - nie były przedmiotem intensywnych badań. W Dyrektywie brak jest odniesień do zagrożeń, jakie mogą nieść zmiany klimatu dla osiągnięcia celów środowiskowych.
Więcej ...
Badacze brytyjscy dokonali oceny głównych zagrożeń dla osiągnięcia celów RDW w związku z prognozowanymi zmianami klimatu. W pierwszym etapie dokonano przeglądu najnowszych projekcji zmian klimatu w Wielkiej Brytanii oraz aktualnego stanu wiedzy i polityk w kontekście RDW. Następnie przeanalizowano potencjalne zagrożenia związane ze zmianami klimatu dla głównych faz procesu zarządzania obszarami dorzeczy.
Wyniki analizy wskazują, że zmiany klimatu mogą mieć wpływ na poszczególne aspekty RDW, m.in. na:
- zapobieganie pogarszaniu się stanu części wód: zmiany przepływu i warunków fzyko-chemicznych w rzekach mogą wpływać na skład gatunkowy, a zatem na stan ekologiczny wód, szczególnie w chronionych częściach wód. Ponadto, globalne ocieplenie może nasilać pogorszenie się stanu niektórych części wód, obejmujących tereny podmokłe, szczególnie wrażliwe na zmiany równowagi wodnej.
- osiągnięcie dobrego stanu ekologicznego: przy zmianach klimatu, w niektórych rejonach trudniejsze może okazać się osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych w określonych porach roku, natomist w innych rejonach może dojśc do pogorszenia stanu wód. Przykładowo, ciężkie susze w sezonie letnim mogą mieć długotrwały wpływ na populację ryb, gdyż wskutek podwyższonej temperatury, obniżonej zawartości rozpuszczonego tlenu i niskiego przepływu dojść może do wzmożonego wymierania ryb.
- osiągnięcie dobrego stanu wód podziemnych: przybrzeżne poziomy wodonośne mogą być zagrożone zasoleniem wskutek podwyższenia poziomu mórz. Wzmożone zapotrzebowanie na wodę w gorących miesiącach letnich i zwiększony pobór wód będzie utrudniał odnowienie się zasobów wód podziemnych.
- ograniczenie zrzutów substancji niebezpiecznych do wód powierzchniowych: niektóre substancje niebezpieczne nagromadzone w zanieczyszczonych osadach mogą być uwalniane w okresach wzmożonego przepływu wód w rzekach, w związku z nasilonymi opadami w sezonie zimowym.
- programy działań - opcje, ocena i wdrożenie: zmiany klimatu mogą doprowadzić do zmian charakteru upraw i wykorzystania ziemi o znacząco odmiennym zapotrzebowaniu na wodę. Nie uwzględnienie zagrożeń związanych ze zmianami klimatu może niekorzystnie wpłynąć na koszty i czas niezbędny dla wprowadzenia działań dostosowawczych.
Autorzy konkludują, że RDW stwarza nowe możliwości dla powiązania polityki i mechanizmów udziału społecznego, proponowanych w planach zarządzania obszarami dorzecza z nowymi programami dostosowania do zmian klimatu na poziomie krajowym i regionalnym. Wskazują też na potrzebę nowych wytycznych, typologii i zasad skriningu dla identyfikacji części wód najbardziej wrażliwych za zmiany klimatu.
Materiały źródłowe:
Science for Environment Policy, DG ENV News Alert Service, numer 44, listopad 2006